Wyciskanie pryszczy to popularna, ale kontrowersyjna praktyka pielęgnacyjna. Choć wiele osób czuje ulgę i satysfakcję po mechanicznym usunięciu nieestetycznych zmian skórnych, dermatolodzy przestrzegają przed możliwymi negatywnymi skutkami. Poznaj ryzyko związane z wyciskaniem pryszczy, a także metody radzenia sobie z trądzikiem.
Pryszcz to najpowszechniejszy objaw trądziku. Jest zmianą skórną, która powstaje w wyniku zablokowania ujścia mieszka włosowego przez nadmiar sebum (łoju) oraz martwe komórki naskórka. Bakterie Propionibacterium acnes, które normalnie występują na skórze każdego człowieka, namnażają się w zamkniętym mieszku, prowadząc do zapalenia i powstania widocznych krost.
Dlaczego ludzie decydują się na wyciskanie pryszczy? Tego typu zmiany są postrzegane jako nieestetyczne, co skłania wiele osób do ich natychmiastowego usunięcia w nadziei na szybsze uzyskanie gładkiej skóry. W niektórych przypadkach wyciśnięcie przynosi chwilową ulgę od bólu związanego np. z obrzękiem. Wyciskanie pryszczy może być też wynikiem nawyku, a nawet pewnych form nerwic, takich jak dermatillomania (kompulsywne skubanie i drapanie skóry).
Wyciskanie pryszczy jest powszechną praktyką, niezależnie od płci czy wieku. Według badań nawet 95% ludzi przyznaje się do wyciśnięcia pryszczy przynajmniej raz w życiu. Mimo świadomości potencjalnych negatywnych konsekwencji nadal wiele osób decyduje się na tę praktykę.
Częste mechaniczne usuwanie zmian może prowadzić do pogorszenia stanu skóry i poważniejszych problemów dermatologicznych.
Dlaczego nie powinno się wyciskać pryszczy?
Dowiedz się też, jak pozbyć się pryszczy na policzkach.
Kompulsywne wyciskanie pryszczy to zaburzenie na pograniczu dermatologii i psychologii. Charakteryzuje się niekontrolowaną potrzebą usuwania nawet najmniejszych zmian skórnych, często prowadząc do rozdrapywania zdrowych fragmentów skóry. Podłożem tego zachowania są najczęściej problemy emocjonalne, takie jak niska samoocena, lęk czy depresja, a także potrzeba kontroli nad własnym wyglądem. Osoby dotknięte tym problemem odczuwają chwilową ulgę po wyciśnięciu pryszcza, co może prowadzić do uzależnienia od tej czynności.
Konsekwencje kompulsywnego wyciskania pryszczy są poważne zarówno dla zdrowia psychicznego, jak i fizycznego. Psychologicznie nawyk ten pogłębia poczucie winy, wstydu oraz frustracji z powodu pogorszenia stanu skóry. Fizycznie natomiast prowadzi do powstawania głębokich blizn, przebarwień pozapalnych oraz infekcji bakteryjnych. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do trwałych uszkodzeń skóry wymagających specjalistycznego leczenia dermatologicznego.
Radzenie sobie z tym problemem wymaga holistycznego podejścia. Kluczowa jest współpraca z psychologiem lub psychiatrą, który pomoże ustalić przyczyny kompulsywnych zachowań i zaproponuje odpowiednią terapię. Dodatkowo warto skorzystać ze wsparcia dermatologa, który dobierze pielęgnację łagodzącą podrażnienia oraz wspomagającą regenerację skóry. Pomocne mogą być także plasterki na wypryski Cetaphil 6 Hour Fast Clear Pimple Patch, które ograniczają dostęp do zmian skórnych, jednocześnie przyspieszając ich leczenie.
Trądzik neuropatyczny to specyficzna odmiana trądziku o podłożu psychodermatologicznym. Charakteryzuje się obsesyjnym rozdrapywaniem i wyciskaniem zmian skórnych, co prowadzi do ich zaostrzenia i przewlekłego stanu zapalnego. Pacjenci cierpiący na tę przypadłość często odczuwają ulgę dopiero po mechanicznym usunięciu zmiany skórnej, choć w rzeczywistości prowadzi to do dalszego pogarszania kondycji cery.
Objawy trądziku neuropatycznego obejmują bolesne grudki, zaczerwienienia i opuchliznę skóry. Zmiany te są często rozdrapywane, co powoduje powstawanie ran i blizn. Wyciskanie ich jest szczególnie niebezpieczne – prowadzi do rozprzestrzeniania bakterii, zwiększa ryzyko infekcji oraz może skutkować trwałymi bliznami.
Wyciskanie zmian w trądziku neuropatycznym jest zdecydowanie odradzane przez dermatologów. Może doprowadzić do głębokich zakażeń bakteryjnych, a nawet poważnych komplikacji, takich jak zapalenie zatoki jamistej. Leczenie tego schorzenia powinno być kompleksowe – obejmuje zarówno terapię dermatologiczną (np. stosowanie preparatów przeciwzapalnych), jak i psychologiczną lub psychiatryczną w celu redukcji obsesyjnych zachowań.
Trądzik bliznowcowy (acne keloidea) to ciężka postać trądziku charakteryzująca się intensywnym stanem zapalnym oraz powstawaniem blizn przerostowych (bliznowców). Zmiany mają formę twardych guzków lub grudek, które mogą przekształcać się w rozległe narośle wystające ponad powierzchnię skóry. Najczęściej lokalizują się na karku oraz w okolicy owłosionej skóry głowy.
Samodzielne wyciskanie pryszczy przy trądziku bliznowcowym niesie ze sobą wysokie ryzyko poważnych zakażeń bakteryjnych i pogorszenia stanu skóry. Może prowadzić do nasilenia stanu zapalnego, a także zwiększać ryzyko powstania nowych bliznowców lub nasilenia już istniejących zmian przerostowych.
Zalecane jest unikanie wszelkich prób samodzielnego usuwania takich zmian. Leczenie powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą dermatologa. W przypadku istniejących już blizn stosuje się zabiegi kriochirurgiczne lub iniekcje glikokortykosteroidów.
W pewnych warunkach i przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności wyciskanie pryszczy może być względnie bezpieczne. To takie sytuacje jak:
Po wyciśnięciu pryszczy należy obserwować skórę pod kątem objawów infekcji, takich jak zaczerwienienie, obrzęk, ból lub wydzielina ropna. W przypadku wystąpienia tych symptomów warto skonsultować się z lekarzem.
Chociaż nie ma uniwersalnej metody leczenia, istnieje wiele sposobów na zapobieganie powstawaniu pryszczy i pielęgnację cery trądzikowej.
Metody leczenia trądziku:
Pamiętaj, że zawsze należy skonsultować się z dermatologiem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii trądziku.
Pamiętaj, że leczenie trądziku może zająć trochę czasu. Ważna jest cierpliwość i konsekwentne stosowanie się do zaleceń lekarza i dermatologa.
Jeśli konieczne jest usunięcie pryszcza, trzeba zadbać o sterylność: umyć ręce, zdezynfekować miejsce zmiany oraz używać palców owiniętych chusteczką lub gazikiem. Nie należy stosować siły – dojrzały pryszcz łatwo da się wycisnąć.
Rankę należy ponownie zdezynfekować środkiem antyseptycznym (np. octaniseptem). Można zastosować maść antybiotykową lub plaster ochronny.
Unikaj substancji drażniących i złuszczających w miejscu rany. Konieczna jest fotoochrona – stosowanie kremów z filtrem UV zapobiega przebarwieniom pozapalnym.
Regularnie dezynfekuj ranę oraz stosuj opatrunki hydrokoloidowe lub alginianowe zapewniające wilgotne środowisko, które sprzyja regeneracji skóry.
Pomocna może być terapia behawioralna u psychologa oraz stosowanie technik relaksacyjnych, które redukują stres będący częstym bodźcem do wyciskania pryszczy.