Atopowe zapalenie skóry u dzieci – przyczyny, objawy i leczenie
Atopowe zapalenie skóry u dzieci jest chorobą dermatologiczną o podłożu alergicznym. Pierwsze objawy pojawiają się zwykle między 3 a 6 miesiącem życia. Są to: zaczerwienienie, suchość i świąd skóry. Leczenie atopowego zapalenia skóry polega na stosowaniu leków i prawidłowej pielęgnacji.
Atopowe zapalenie skóry u dzieci występuje coraz częściej. Choruje na nie do 20% populacji najmłodszych. W wielu przypadkach schorzenie ustępuje samoistnie – po okresie dojrzewania utrzymuje się u około 10% pacjentów. Często wraz z atopowym zapaleniem skóry występują także inne choroby alergiczne.
Co to jest AZS u dziecka?
AZS, czyli atopowe zapalenie skóry u dzieci jest chorobą dermatologiczno-alergiczną. Charakteryzuje się występowaniem nieprawidłowej reakcji organizmu na działanie czynników zewnętrznych. W wyniku tego pojawiają się zmiany skórne, stan zapalny i uporczywy świąd skóry.
Atopowe zapalenie skóry u dzieci występuje przede wszystkim w wieku niemowlęcym. Większość przypadków zachorowań ma miejsce w pierwszym roku życia (najczęściej między 3 a 6 miesiącem). Choroba ma długotrwały, przewlekły przebieg. Pojawiają się naprzemiennie etapy zaostrzeń i remisji.
Przyczyny atopowego zapalenia skóry u dzieci
Przyczynami atopowego zapalenia skóry u dzieci są genetycznie uwarunkowane nieprawidłowe reakcje układu immunologicznego na małe dawki alergenów (substancje wywołujące odpowiedź odpornościową). Dochodzi wówczas do nadmiernego wytwarzania antygenów IgE i namnażania się limfocytów T. Skutkiem ich obecności jest wydzielanie cytokin prozapalnych, które odpowiadają za objawy atopowego zapalenia skóry u dzieci.
Przyczyny atopowego zapalenia skóry u dzieci to także stres i defekty skóry związane z zaburzeniami funkcjonowania filagryny – białka budującego komórki skóry. Z tego powodu traci ona właściwości ochronne, a alergeny z łatwością mogą wnikać do organizmu. Do substancji drażniących zalicza się niektóre pokarmy, pyłki roślin, kurz i substancje chemiczne zawarte w kosmetykach.
Objawy atopowego zapalenia skóry u dzieci
Objawy atopowego zapalenia skóry u dzieci to przede wszystkim sucha, zaczerwieniona i łuszcząca się skóra. Dolegliwościom tym zawsze towarzyszy silny i uporczywy świąd, który powoduje rozdrażnienie oraz niepokój. Pojawiają się także zmiany skórne: ogniska rumieniowe, grudki i pęcherzyki. Objawy AZS u dzieci zaostrzają się pod wpływem czynników drażniących (potu, ubrań, kosmetyków, alergenów).
Ze względu na obraz kliniczny wyróżnia się 3 okresy AZS u dzieci:
- niemowlęcy (przed 2 rokiem życia) – strupy i zmiany skórne o charakterze wysiękowym są zlokalizowane na głowie, twarzy, tułowiu i kończynach;
- dziecięcy (do 11 roku życia) – zmiany skórne występują w fałdach skórnych i zgięciach stawów;
- młodzieżowy (od 12 roku życia) – zmiany skórne oraz pogrubienie skóry w zgięciach łokciowych, kolanowych, na karku i powierzchni grzbietowej rąk.
Warto jednak zaznaczyć, że nie każde dziecko z AZS przechodzi chorobę w wyżej opisany sposób. Zdarzają się niecharakterystyczne objawy atopowego zapalenia skóry, np. przebarwienia na skórze.
Leczenie atopowego zapalenia skóry u dziecka
Leczenie atopowego zapalenia skóry u dziecka dzieli się na przyczynowe i objawowe. Jeżeli możliwe jest ustalenie czynnika wywołującego objawy, zaleca się jego wyeliminowanie. Niektórzy pacjenci poddawani są odczulaniu, które polega na systematycznym podawaniu małych dawek alergenu. Powoduje to zmianę przeciwciał IgE na IgG, które nie wywołują reakcji alergicznej i zapalenia.
Objawowe leczenie atopowego zapalenia skóry u dzieci polega na miejscowym stosowaniu kortykosteroidów i leków immunosupresyjnych oraz środków farmakologicznych o działaniu przeciwzapalnym i przeciwhistaminowym. Dziecko z AZS może zostać poddane także fototerapii. Leczenie ma na celu uzyskanie jak najdłuższego okresu remisji choroby.
Domowe sposoby na atopowe zapalenie skóry u dziecka
Atopowa skóra u dzieci wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Jest ona jednym z najważniejszych elementów terapii. Należy zapobiegać nadmiernemu przesuszaniu się skóry. Istotną kwestią jest więc to, w czym kąpać dziecko z AZS. Szczególnie polecane są kosmetyki apteczne (dermokosmetyki) oraz emolienty. Preparaty te mają w składzie substancje, które odbudowują naturalny płaszcz lipidowy i zapobiegają utracie wody z głębokich warstw skóry.
Domowe sposoby na atopowe zapalenie skóry to także:
- kąpiele w rumianku,
- mokre opatrunki na noc,
- przykładanie zimnych żelowych kompresów do skóry,
- pranie ubrań i pościeli w specjalnych proszkach dla alergików,
- utrzymywanie w domu temperatury 18–20℃.
Dieta przy AZS u dziecka
Dieta przy atopowym zapaleniu skóry ma znaczenie, ponieważ wiele substancji drażniących znajduje się w pokarmie. Należy uważnie obserwować dziecko i eliminować z jadłospisu te produkty, po których nasiliły się objawy.
